انواع چرخ خیاطی یکی از وسایلی است که وجودش در هر خانه‌ای ضروریست؛ به خصوص اگر با آموزش خیاطی آشنایی داشته باشید به راحتی می‌توانید در هر زمان، برای خودتان و اعضای خانواده لباسی بدوزید و یا با دوخت لباس برای دیگران به درآمدزایی و معیشت خانواده خود کمک کنید.
البته این را در نظر بگیرید که در کنار خیاطی بهتر است بر دوره پارچه شناسی تسلط کامل داشته باشید؛ چرا که برای دوخت هر لباسی باید بدانید که چه پارچه‌ای مناسب است.
انواع چرخ خیاطی خانگی
چرخ خیاطی به صورت کلی به دو دسته صنعتی و خانگی تقسیم می‌شود. چرخ‌های صنعتی تخصصی هستند و به شاخه‌های جزئی شامل راسته دوز، سر دوز و… تقسیم شده و کیفیت دوخت بهتری دارند؛ اما چرخ‌های خانگی تجهیزات ضروری و مفصلی دارند اما برای لباس‌هایی با حجم کم مناسب هستند. به صورت کلی چرخ‌های صنعتی انتخاب بهتری برای کار هستند و تنها سختی آن این است که نیاز به روغن کاری و بررسی دارند اما برای راه انداختن کار و لذت بردن از خیاطی با حجم کم، چرخ‌های خانگی انتخاب بسیار مناسبی هستند که در ادامه به بررسی انواع هر دو گروه می‌پردازیم.
چرخ خیاطی صنعتی
همانطور که اشاره کردیم انواع چرخ خیاطی صنعتی بسیار حرفه‌ای و مناسب کار هستند که شامل موارد زیر می‌شوند:
- چرخ خیاطی دارای صفحه کار تخت: دارای میل‌سوزن بلند و بسیار شبیه نوع استفاده شده در چرخ‌های خیاطی خانگی هستند که برای دوختن دو تکه پارچه مسطح و دیگر کارهای آسان استفاده می‌شود.
- چرخ خیاطی دارای صفحه کار استوانه‌ای: مجهز به استوانه‌ای باریک و افقی هستند و پارچه، هنگام دوخت، دور آن قرار می‌گیرد و برای دوخت کفش هم استفاده می‌شوند.
- چرخ خیاطی Post-bed: دارای ستونی عمودی هستند که روی صفحه کار تخت چرخ قرار دارد. ماسوره، ماکو و پارچه پیش‌بر این چرخ درون این ستون عمودی قرار داد. این نوع چرخ مناسب متصل کردن علائم و نشانه‌ها روی لباس‌ها، دوخت چکمه و دستکش است.
- چرخ خیاطی بدون دسته: که موقع دوخت، پارچه باید در امتداد محور ستون افقی قرار گیرد. این چرخ برای دوخت‌ودوز آستین‌ها و سرشانه‌های بدون درز مناسب است.
چرخ خیاطی دستی
در انواع چرخ خیاطی، چرخ دستی جز قدیمی‌ترین مدل‌ها است که احتمالا همگی در جهیزیه مادران خود دیده‌ایم. این نوع از چرخ، هم به وسیله اهرم دایره شکل دوخت می‌کند و هم می‌توان از پدال برایش استفاده کرد. همچنین بدنه فلزی آن برای دوخت کم تا متوسط با انواع ضخامت پارچه مناسب است. چرخ خیاطی دستی شاید امکانات کمتری نسبت به باقی داشته باشد اما بسیار با دوام است.
چرخ خیاطی مکانیکی هم تفاوت خاصی با این مدل‌های دستی و قدیمی ندارد؛ فقط برای استفاده از چرخ خیاطی مکانیکی باید از نیروی مکانیکی کمک گرفت. دستگیره‌ای در قسمت سمت راست چرخ خیاطی وجود دارد که با چرخاندن آن، عملیات دوخت و دوز انجام می‌شود. از آن جایی که دوختن با چرخ‌های مکانیکی زمان بر است و نیاز به صرف انرژی زیادی دارد، معمولاً باعث ایجاد دست درد و پا درد برای مصرف کننده می‌شود.
چرخ خیاطی برقی
در انواع چرخ خیاطی، مدل بعدی برقی است که به وسیله پدال می‌توان سوزن را حرکت داد و سراغ هر پارچه‌ای برای دوخت رفت. این چرخ دوخت و دوز بسیار برای افراد مبتدی مناسب است و سرعت بالاتری نسبت به چرخ دستی دارد اما دوامش کمتر است و برای تعمیر نیاز به افراد متخصص دارد.
چرخ خیاطی کامپیوتری
اگر خیاطی پیشرفته هستید این مدل بسیار مناسب شماست. این مدل یک صفحه ال ای دی یا ال سی دی بزرگ دارد که می‌توان بیش از صد مدل دوخت و کوک را با آن برنامه ریزی و ذخیره کرد تا به راحتی به حافظه آن رجوع کرده و دوخت انجام شود. این مدل حتی جا دکمه را خودکار می‌رند؛ اما مناسب افراد مبتدی نیست؛ چرا که تنوع دوختی آن در ابتدا افراد را گیج می‌کند، طول عمر کوتاهی دارد و گران قیمت است.
انواع چرخ خیاطی با کاربردهای جزئی
در این دسته چرخ‌ها هر کدام کارایی خاص خودشان را دارند و در یک تایم مخصوصی به کار می‌آیند. بسیاری از انواع چرخ خیاطی به امکاناتی چون گلدوزی هم مجهز هستند. اما چرخ خیاطی و گلدوزی هم در بازار وجود دارد. با کمک این چرخ‌ها که اغلب از نوع کامپیوتری هستند، می‌توان بهترین طرح‌های گلدوزی را دوخت.
جالب است بدانید که در حافظه چرخ‌های خیاطی گلدوزی کامپیوتری می‌توان طرح‌ها و الگوهای متفاوتی ذخیره کرد و هر زمان لازم بود، طرح دلخواه خود را روی پارچه و لباس گلدوزی کرد.
چرخ خیاطی سر دوز
در انواع چرخ خیاطی، مدل سر دوز برای دوخت کناره‌های پارچه برای از بین بردن بیرون زدگی نخ و مرتب بودن کناره‌های لباس استفاده می‌شود. در برخی از انواع این چرخ خیاطی در وقت دوخت، لبه‌های پارچه به طور خودکار برش می‌خورند و به همین دلیل لبه‌ها و درزهای ضخیم پارچه‌ها به سرعت و آسان دوخته می‌شوند. سرعت این چرخ‌ها بسیار بالا و از ۱۰۰۰ تا ۹۰۰۰ دور در دقیقه متغیر است. در این چرخ خیاطی از ۲ تا ۹ دوک نخ به طور همزمان استفاده می‌شود و برای زدن کوک‌ها به چندین سوزن نیاز است. چرخ‌های سردوز بیشتر در کارهای صنعتی استفاده می‌شوند اما مصارف خانگی بسیاری هم دارند.
چرخ خیاطی جا دکمه زن
اگرچه در انواع چرخ خیاطی امکان جادکمه زدن دارند، اما چرخ‌هایی تولید شده که مخصوص جادکمه زدن هستند. این چرخ‌های خیاطی طرح‌های مختلفی برای جادکمه زدن دارند.
چرخ خیاطی دو سوزنه
در انواع چرخ خیاطی، این مدل چرخ دارای دو ماکو و سوزن است و برای دوخت‌های تزئینی به کار می‌رود. هنگام دوخت با این چرخ خیاطی، دو ردیف از کوک نخ روی پارچه کنار هم قرار می‌گیرد.
چرخ خیاطی دکمه دوز
این چرخ‌های خیاطی فقط برای دوختن دکمه‌ها به لباس و هر چیزی که دکمه لازم داشته باشد، تولید شده‌اند و بیشتر در محیط‌های کارگاهی دوخت لباس کاربرد دارد.
چرخ خیاطی قابل حمل
این نوع چرخ خیاطی کوچک است و با باتری کار می‌کند و بهترین وسیله برای مسافرت است. با این چرخ‌های خیاطی می‌توانید در سفر، درزهای شکافته شده لباس‌تان را به جای استفاده از سوزن و نخ، بدوزید. یا وقتی در مهمانی‌هایی مانند تولد هستید، می‌توانید با استفاده از این نوع چرخ، تزئینات مورد نظرتان را آماده کنید. در واقع چرخ‌های خیاطی قابل حمل، بیشتر برای دوخت و دوزهای ساده در شرایط اورژانسی مناسب هستند.
چرخ خیاطی لحاف دوزی
همانطور که از نامش پیداست برای دوخت لحاف و تشک استفاده می‌شود و انواع مختلفی دارد. بعضی از آنها تک سوزنه و بعضی دیگر چند سوزنه هستند. همچنین بعضی از مدل‌ها کامپیوتری و مجهز به ال ای دی هستند.
نگهداری چرخ خیاطی
انواع چرخ خیاطی کامپیوتری معمولا تا ۲۵ سال دوام دارند و چرخ‌های دستی بسیار بیشتر از رقبای خود دوام دارد؛ اما برای بالا بردن طول عمر چرخ لازم است مراقبت‌هایی انجام دهید:
- چرخ را نسبت به گرد و غبار و … تمییز نگه دارید و آن را پاک کنید و سراغ نخ‌های باکیفیت بروید. و همیشه بعد از دوخت چرخ را از کرک و پرز و … تمییز و دور نگه دارید.
- سوزن در انواع چرخ خیاطی پس از مدتی استفاده فرسوده و کند شده و باعث به هم پیچیده شدن نخ‌ها، دوخت نامرتب بخیه‌ها، کشیدگی در پارچه و در نهایت صدمه به چرخ خیاطی می‌شود. بنابراین پس از اتمام دوخت، سوزن آن را عوض کنید.
- هر سال باید تمام بخش‌های انواع چرخ خیاطی را بررسی کنید تا اگر قطعه‌ای نیاز به تعویض دارد، عوض شود و طول عمر چرخ خیاطی‌تان بالا رود.
نکات خرید انواع چرخ خیاطی
همانطور که در بخش‌های مختلف اشاره کردیم مهم‌ترین قدم برای خرید چرخ خیاطی این است که نیاز خود را شناسایی کنید و سپس اقدام به خرید کنید. اگر برای کارگاه می‌خواهید سراغ صنعتی و اگر برای خانه می‌خواهید سراغ خانگی بروید. در کنار چرخ خانگی خود می‌توانید یک سردوز هم تهیه کنید تا به راحتی بتوانید سفارش در منزل قبول کنید؛ اما زمانی که می‌دانید مسلط شده و دیگر می‌توانید برای خود کار کنید؛ در غیر این صورت، برای شروع سراغ انواع چرخ خیاطی کامپیوتری و کار با سردوز نروید که سختی آن دلزدگی ایجاد نکند.
